Kościół św. Michała Archanioła

W samym sercu Nowej Soli, miasta o bogatej historii związanej z warzelnictwem soli, znajduje się wyjątkowy zabytek sakralny – Kościół św. Michała Archanioła. To najstarsza świątynia w mieście, której dzieje sięgają końca XVI wieku. Przez wieki był świadkiem przemian religijnych, historycznych i społecznych, a dziś zachwyca nie tylko swoją architekturą, ale i niezwykle cennym barokowym wystrojem wnętrza. Wizyta w tej świątyni to prawdziwa podróż przez czas, architekturę i duchowość regionu.

Historia Kościoła św. Michała Archanioła

Początki Kościoła św. Michała Archanioła sięgają 1591 roku, kiedy to położono kamień węgielny pod budowę świątyni. Budowę ukończono w 1597 roku, a pierwotnie kościół służył protestantom pracującym w nowosolskich warzelniach soli. Fundatorem był ówczesny starosta solny Daniel Preuss. Poświęcenie świątyni odbyło się 27 maja 1597 roku, a jej pierwszym pastorem został Melchior Ritilius.

W wyniku zmian politycznych i religijnych, w 1651 roku, po pokoju westfalskim, kościół przekazano katolikom. W 1731 roku erygowano nową parafię, a od tego czasu świątynia nieprzerwanie służy katolickiej społeczności Nowej Soli. Przez kolejne stulecia kościół był wielokrotnie przebudowywany i odnawiany, dostosowując się do potrzeb rosnącej wspólnoty wiernych oraz zmieniających się trendów architektonicznych.

Architektura i rozbudowa świątyni

Pierwotnie Kościół św. Michała Archanioła był jednonawowy, jednak już w 1688 roku dobudowano kaplicę, chór i nawy boczne, nadając budowli kształt litery T. W 1880 roku pojawiła się nawa poprzeczna, dzięki czemu świątynia uzyskała formę krzyża. Kościół wzniesiono z cegły i kamienia, a jego bryła łączy w sobie cechy renesansu i baroku.

Jednym z najbardziej charakterystycznych elementów świątyni była wieża z wysokim barokowym hełmem, zbudowana w XVII wieku. Niestety, wieża wielokrotnie padała ofiarą pożarów – w 1736 oraz w 1945 roku. Po każdej katastrofie była odbudowywana, jednak obecny hełm jest znacznie skromniejszy niż pierwotny. Ostatnia większa renowacja fasady, absydy i wieży miała miejsce w latach 50. XX wieku.

Wystrój wnętrza i dzieła sztuki

Wnętrze kościoła zachwyca bogatym barokowym wystrojem. Główny ołtarz pochodzi z 1728 roku i jest dwukondygnacyjny, zakończony płaskorzeźbą przedstawiającą Trójcę Świętą. W centralnej części ołtarza znajduje się obraz św. Jadwigi, a na bocznych konsolach umieszczono figury św. Doroty i św. Katarzyny. Ołtarze boczne poświęcone są Matce Boskiej, św. Józefowi oraz Panu Jezusowi w Ogrójcu. Wnętrze zdobią także rzeźby św. Anny i św. Jana Chrzciciela, a chrzcielnica utrzymana jest w stylu rokokowym.

Witraże, wykonane według projektu prof. Adama Stalony-Dobrzańskiego, powstały w renomowanej pracowni K. Paczki. W latach 1965–1966 przeprowadzono kompleksową renowację wnętrza, podczas której ściany pokryto polichromiami. W tym samym czasie powstała kaplica Matki Bożej Częstochowskiej z kopią obrazu autorstwa prof. Jana Molgi oraz marmurowym podestem.

Znaczenie i współczesność

Kościół św. Michała Archanioła jest nie tylko najstarszym zabytkiem sakralnym Nowej Soli, ale także miejscem o wyjątkowym znaczeniu duchowym i kulturalnym. To tutaj odbywają się ważne uroczystości religijne, koncerty organowe oraz występy chórów i artystów. Organy firmy Berschdorf Nesce, przestrojone w 1988 roku, umożliwiają organizację wydarzeń muzycznych na wysokim poziomie.

Świątynia jest wpisana do rejestru zabytków i pozostaje pod opieką Państwowej Służby Ochrony Zabytków. Parafia św. Michała Archanioła liczy obecnie około 9300 wiernych i obejmuje swoim zasięgiem znaczną część miasta oraz okoliczne miejscowości.

Informacje dla odwiedzających

Kościół św. Michała Archanioła znajduje się przy ul. Kościelnej 2 w Nowej Soli. Dojazd do świątyni jest dogodny zarówno samochodem, jak i komunikacją miejską – w pobliżu znajduje się przystanek autobusowy oraz parking. Zwiedzanie kościoła jest możliwe poza godzinami nabożeństw, a wstęp jest bezpłatny. Msze święte w niedziele odbywają się o godzinach: 8:00, 9:30, 11:00, 12:30, 16:00 i 18:00 (w okresie wakacyjnym zamiast mszy o 16:00 odprawiana jest msza o 20:00). W tygodniu msze sprawowane są o 8:00 i 18:00. W sprawach organizacyjnych oraz zwiedzania grupowego warto skontaktować się z kancelarią parafialną telefonicznie lub mailowo.

Ciekawostki i otoczenie świątyni

Kościół św. Michała Archanioła to nie tylko miejsce modlitwy, ale także ważny punkt na mapie historycznej Nowej Soli. W pobliżu świątyni można zobaczyć inne zabytki oraz malownicze uliczki starego miasta. Co roku, 29 września, odbywa się tu odpust parafialny, który przyciąga mieszkańców i gości z okolicy.

Świątynia jest otoczona zadbanym terenem, a wieczorne oświetlenie dodaje jej wyjątkowego uroku. Warto zwrócić uwagę na detale architektoniczne, takie jak portal wejściowy czy zdobienia wieży, które świadczą o długiej i bogatej historii tego miejsca.

Podsumowanie

Kościół św. Michała Archanioła w Nowej Soli to prawdziwa perła architektury sakralnej regionu. Jego ponad 400-letnia historia, barokowy wystrój wnętrza, liczne dzieła sztuki oraz niepowtarzalny klimat sprawiają, że jest to miejsce wyjątkowe zarówno dla wiernych, jak i miłośników historii czy architektury. Odwiedziny w tej świątyni pozwalają poczuć ducha minionych epok i zrozumieć, jak ważną rolę odgrywała i nadal odgrywa w życiu mieszkańców Nowej Soli. To obowiązkowy punkt na trasie każdego, kto pragnie poznać najcenniejsze zabytki miasta i regionu.