Muzeum Miejskie

Muzeum Miejskie w Nowej Soli to miejsce, które zaskakuje bogactwem zbiorów, różnorodnością wystaw i unikalnym klimatem. Usytuowane w samym sercu miasta, przy ulicy Muzealnej 20, mieści się w zabytkowym, neorenesansowym gmachu z końca XIX wieku, który sam w sobie jest świadectwem lokalnej historii. To nie tylko przestrzeń ekspozycyjna, ale także centrum edukacji i kultury, gdzie przeszłość regionu spotyka się z teraźniejszością. Każda wizyta w tym muzeum to podróż przez dzieje Nowej Soli, jej mieszkańców, przyrody i sztuki, a także okazja do odkrycia wielu fascynujących ciekawostek.

Historia i architektura Muzeum

Główny budynek Muzeum Miejskiego powstał w 1883 roku jako prezent Aleksandra Gruschwitza, właściciela nowosolskiej fabryki nici, dla swojego syna. Willa o neorenesansowej bryle, otoczona dwoma dodatkowymi pawilonami, tworzy dziś kompleks muzealny o powierzchni ponad 3000 m². Pierwsze muzeum w Nowej Soli powstało już w 1916 roku, jednak obecna placówka działa od 1947 roku, a od 1948 roku funkcjonuje w obecnej siedzibie. Przez lata muzeum przekształcało się z niewielkiej, regionalnej placówki w wielodziałowy ośrodek kultury, który gromadzi, bada i prezentuje dziedzictwo miasta oraz regionu.

Stałe wystawy i działy muzealne

Historia Nowej Soli – od warzelni soli do miasta przemysłowego

Jednym z najważniejszych działów muzeum jest dział historyczny, który pozwala prześledzić dzieje Nowej Soli od czasów jej powstania aż po współczesność. Ekspozycja „Nowa Sól – powstanie, lokacja, rozwój” prezentuje dokumenty, plany, fotografie, pocztówki i mapy, a także bogatą kolekcję numizmatyczną liczącą około 5000 obiektów – monety, banknoty, medale i odznaczenia. Szczególną uwagę przyciąga zbiór militariów, obejmujący broń białą, palną i artyleryjską z XVIII–XX wieku, a także kopie zbroi turniejowych oraz zabytki z okresu II wojny światowej. Wystawa pozwala zrozumieć przemiany, jakie zachodziły w mieście, które z niewielkiej osady warzelników soli przekształciło się w ważny ośrodek przemysłowy i przeładunkowy.

Wnętrza mieszczańskie – podróż w czasie do XIX i XX wieku

Dział artystyczny muzeum to prawdziwa perełka dla miłośników historii codzienności. Wystawa „Wnętrza mieszczańskie” odtwarza trzy typowe pomieszczenia z przełomu XIX i XX wieku: gabinet pana domu, jadalnię oraz salonik pani domu. Można tu podziwiać oryginalne meble, sprzęty oświetleniowe, zastawy stołowe, stroje, a także dzieła sztuki – obrazy, grafiki, rzeźby i rzemiosło artystyczne. Kolekcja obejmuje około 1500 zabytków, w tym prace lokalnych artystów, które prezentowane są również na wystawach czasowych.

Przyroda doliny Odry – bogactwo fauny i flory

W osobnym pawilonie mieści się dział przyrodniczy, którego front zdobi mozaika przedstawiająca ptaki i zwierzęta. Wystawa prezentuje ponad 100 gatunków ptaków, kilkadziesiąt ssaków, około 1000 owadów, muszle ślimaków oraz zielnikowe rośliny naczyniowe. Część zbiorów pochodzi jeszcze z przedwojennego Heimatmuseum. Wśród osobliwości znajdują się m.in. krąg wieloryba, strusie jaja czy egzotyczne motyle. Ekspozycja skupia się na walorach przyrodniczych Polski, ze szczególnym uwzględnieniem doliny Odry, a także pozwala zweryfikować i poszerzyć wiedzę przyrodniczą.

Wystawy czasowe i warsztaty

Muzeum regularnie organizuje wystawy czasowe, które pozwalają spojrzeć na historię i sztukę z różnych perspektyw. Przykładem jest ekspozycja „Z gliny stworzone”, prezentująca dzieje bolesławieckiej ceramiki – od XVI-wiecznych naczyń po współczesne projekty. W ramach warsztatów muzealnych można nie tylko poznać proces powstawania ceramiki, ale również własnoręcznie ozdobić naczynia tradycyjnymi stempelkami. Szczególną popularnością cieszą się warsztaty paleontologiczne, podczas których dzieci i młodzież mają okazję zapoznać się z fauną plejstocenu, obejrzeć oryginalne kości mamutów czy nosorożców włochatych, a także spróbować swoich sił jako pradawni artyści, malując na kamiennych płytkach wizerunki zwierząt epoki lodowcowej.

Osobliwości i ciekawostki muzealne

W muzealnym „lamusie” można znaleźć prawdziwe perełki: stary projektor kinowy, dawne sprzęty rekreacyjne, mechanizmy grające, wagi czy eksponaty związane z krawiectwem. Na uwagę zasługuje także bogata kolekcja mozaik ceramicznych oraz kolekcje skał, minerałów i skamieniałości, w tym fragmenty szkieletów mamuta, nosorożca włochatego czy prażubra. Muzeum gromadzi również materiały dotyczące historii niemieckich fortyfikacji nadodrzańskich oraz prowadzi działalność naukowo-oświatową, organizując konkursy plastyczne i historyczne dla dzieci i młodzieży.

Praktyczne informacje dla odwiedzających

Muzeum Miejskie w Nowej Soli znajduje się przy ul. Muzealnej 20. Zwiedzanie możliwe jest od poniedziałku do piątku, w godzinach 9:00–16:00. Bilety wstępu są dostępne w kasie muzeum, płatność gotówką. Warto przed wizytą sprawdzić aktualne godziny otwarcia na stronie internetowej muzeum lub telefonicznie, gdyż mogą ulegać zmianom w zależności od sezonu i organizowanych wydarzeń. Dojazd do muzeum jest dogodny zarówno komunikacją miejską, jak i samochodem – w pobliżu znajdują się miejsca parkingowe. Placówka jest przyjazna rodzinom z dziećmi oraz grupom zorganizowanym, a dla szkół przygotowano specjalne programy edukacyjne i warsztaty.

Podsumowanie

Muzeum Miejskie w Nowej Soli to wyjątkowa przestrzeń, w której historia, sztuka i przyroda splatają się w fascynującą opowieść o mieście i jego mieszkańcach. Bogactwo zbiorów, różnorodność wystaw oraz liczne warsztaty i wydarzenia sprawiają, że każdy znajdzie tu coś dla siebie – zarówno pasjonat historii, miłośnik przyrody, jak i entuzjasta sztuki użytkowej. Wizyta w muzeum to nie tylko lekcja lokalnej historii, ale także inspirujące spotkanie z dziedzictwem regionu, które pozostaje żywe dzięki zaangażowaniu pracowników i pasjonatów. To miejsce, do którego warto wracać, odkrywając za każdym razem nowe, nieznane dotąd fragmenty przeszłości Nowej Soli.